Uzależnienie od opinii innych – czyli jak działa konformizm

Uzależnienie od opinii innych – czyli jak działa konformizm

 

Czy znasz ten moment, kiedy chcesz powiedzieć „nie”, ale z jakiegoś powodu ulegasz grupie? Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek zrobić coś, na co nie miałeś ochoty, przez presję rówieśników? A może czasami czujesz, że stanie się coś złego, jeśli nie zgodzisz się z resztą grupy? Jeżeli tak – prawdopodobnie uległeś sile, która dotyczy prawie każdego człowieka jako istoty ultraspołecznej – konformizmowi.

 

Konformizm – nie tylko coś złego

 

Konformizm może kojarzyć Ci się z czymś negatywnym, lecz w rzeczywistości jest to zjawisko całkiem naturalne. Uleganie grupie pomagało naszym przodkom żyć zgodnie i budować wspólną strategię. Kiedy jednak konformizm, jako uleganie większej części grupy, staje się szkodliwy?

 

Dwa rodzaje konformizmu

 

Aby to zrozumieć, musimy podzielić samo zjawisko konformizmu na dwa podtypy – konformizm informacyjny i konformizm normatywny. Brzmi strasznie, ale w rzeczywistości można to ująć bardzo intuicyjnie.

 

Konformizm informacyjny polega na uleganiu grupie ze względu na wiarę, że posiada ona wiedzę i informacje, których nie posiadamy my jako jednostki.

 

Konformizm normatywny to uleganie grupie, ponieważ boimy się odrzucenia i szukamy akceptacji.

 

Jak działa konformizm na przykładzie vapowania?

 

To jednak tylko teoria. Spróbuję teraz wyjaśnić Ci, jak działa każdy z typów konformizmu na przykładzie vapowania i dlaczego dużo osób to robi, choć tak naprawdę wcale nie mają na to chęci.

 

Jeżeli chodzi o konformizm informacyjny – często boimy się przyznać do niewiedzy i przyjmujemy pogląd grupy. Jedna grupa może wprowadzać Cię w błąd, np. twierdząc, że vapowanie jest zdrowsze niż palenie. Do tego dochodzi ciekawy fenomen – wiele osób przecenia odsetek korzystających z używek, przez co uważają, że sami też powinni to robić.

 

Uświadomienie ludziom, że ich wiara w pogląd grupowy na temat powszechności palenia jest niezgodna z faktami, często powoduje spadek osób korzystających z używek. Jeżeli następnym razem ktoś zaproponuje Ci vapowanie, twierdząc, że robi to 90% młodzieży, warto przygotować twarde dane, aby nie ulec konformizmowi informacyjnemu. Nasza niewiedza może bowiem skłaniać nas do silniejszego wierzenia grupie!

 

Warto też upewnić się co do składu vape’ów, aby nie ulec złudnemu poczuciu, że skoro grupa uznaje je za produkt bezpieczny, to są one takie w rzeczywistości. W rzeczywistości część wkładów ma niezweryfikowaną zawartość, która może zawierać tyle nikotyny, co paczka papierosów! Jednak mamy tendencję do wierzenia grupie, szczególnie jeśli wiele osób testowało jakiś produkt i twierdzi, że nic się nie stało. Pamiętaj, że wiara w informacje tylko dlatego, że przekazuje je zaufana grupa, nie zawsze prowadzi do uzyskania informacji rzetelnych.

 

Konformizm normatywny – czyli uleganie z lęku przed odrzuceniem

 

Innym rodzajem konformizmu jest konformizm normatywny. Polega on na uleganiu grupie, ponieważ boimy się odrzucenia. Ujawnia się on właśnie wtedy, gdy nie masz na coś ochoty, a i tak to robisz – bo co powie grupa?

 

Jak nie ulec presji, a pozostać sobą?

 

Mam dla Ciebie wskazówki, co zrobić, żeby być jednocześnie asertywnym, a także nie tracić w oczach przyjaciół:

 

Znajdź sprzymierzeńca w swoim poglądzie!

Często ludzie czują się przytłoczeni pod naporem grupy. Ryzyko konformizmu wtedy znacząco wzrasta. Jednak dane z badań psychologii społecznej wskazują, że znalezienie choć jednej osoby, która także sprzeciwia się grupie, może znacząco obniżyć szanse konformizowania się. Możliwe, że ktoś tak jak Ty nie popiera poglądu większości. Warto wtedy połączyć siły.

 

Ważne wartości

Jeżeli w zasadzie nie chcemy vapować, ale nie wiemy do końca dlaczego, łatwiej będzie nas przekonać. Natomiast twarde opinie odnoszące się do osobistych wartości są trudniejsze do zmiany. Ważne też, żeby argumenty były logiczne. Możesz powiedzieć, że vapowanie sprawia, że źle się czujesz, a substancje zawarte w vape, np. gliceryna, podrażniają Twoje śluzówki. Jeżeli coś sprawia, że źle się czujesz, a ktoś mimo tego nakłania Cię do robienia tego, powinieneś wytłumaczyć tej osobie, że w tym momencie to jej motywy są egoistyczne.

 

Propozycja zmiany rytuału grupowego

Takie czynności jak vapowanie albo sięganie po używki to często element spajający grupę i nadający jej tożsamość. Możesz spróbować to zmienić! Jest dużo innych wspólnych rzeczy, które cementują więzi. Ważne jest jednak, abyś pamiętał, że prawdopodobnie najpierw grupa będzie bronić się przed tą zmianą. Jednak prawo mniejszości mówi, że argumenty mniejszej liczby osób są przetwarzane staranniej i mimo że na początku są otwarcie krytykowane, później mogą zapoczątkować zmianę. Dlatego nie poddawaj się i próbuj działać zgodnie ze swoimi zasadami.